İstanbul Müzik Festivali 2019 Yaşam Boyu Başarı Ödülü’nü Times gazetesinin, “kuşkusuz dünyanın yaşayan en büyük müzisyenlerinden biri” olarak tanımladığı, şef ve viyola sanatçısı Yuri Bashmet'e sunuyor.
Yuri Bashmet hakkında
Yuri Bashmet virtüözitesi, güçlü kişiliği ve yüksek zekâsı sayesinde viyolayı müzik dünyasında ön plana çıkarmıştır.
Modern çağın seçkin viyolacısı, dikkate değer yeni eserlerle repertuvarı genişletmeleri için günümüzün önde gelen bestecilerini teşvik etmiştir. Moskova’daki Aralık Geceleri Festivali’nin sanat yönetmeni, Novaya Rossiya Devlet Senfoni Orkestrası’nın daimî şefi ve Moskova Solistleri’nin kurucusu ve şefi olan Bashmet, dünyanın dört bir yanında da hem şef hem solist olarak sahneye çıkmaktadır.
Yuri Bashmet 1953 yılında Rusya’nın Rostov-na-Donu şehrinde doğdu; Ukrayna’nın Lviv şehrinde büyüdü. Sonrasında gittiği Moskova Konservatuvarı’nda Beethoven Yaylı Çalgılar Dörtlüsü üyesi Vadim Borisovsky ve Feodor Druzhinin ile çalıştı. 1976 yılında Münih’teki Uluslararası Viyola Yarışması’nı kazanmasıyla uluslararası kariyeri başladı.
Yuri Bashmet o zamandan bu yana Berlin Filarmoni, Viyana Filarmoni, Kraliyet Concertgebouw Orkestrası, Boston Senfoni, Chicago Senfoni, Montréal Senfoni, New York Filarmoni, Londra Filarmoni ve sanatçı adına bir festival düzenleyen Londra Senfoni orkestraları dahil dünyanın tüm büyük orkestralarıyla konserler vermektedir.
Yuri Bashmet pek çok besteciye ilham kaynağı olmuştur; kendisine adanmış 55’ten fazla viyola konçertosu mevcuttur. Özellikle Alfred Schnittke ve Sofia Gubaidulina ile güçlü kişisel ve profesyonel ilişkiler yürütmüştür. Schnittke’nin kendisi için yazdığı Viyola Konçertosu bugün literatürde sağlam bir yere sahiptir. Yuri Bashmet için eser yazan diğer besteciler arasında Poul Ruders, Alexander Tchaikovsky and Alexander Raskatov sayılabilir. Ayrıca yine tümü kendisi için yazılmış olan Giya Kancheli’nin Styx, John Tavener’in The Myrrh Bearer ve Mark-Anthony Turnage’ın On Opened Ground eserlerinin dünya prömiyerlerini gerçekleştirmiştir.
Yuri Bashmet Aralık 2002’de, henüz yeni kurulmuş olan Yeni Rusya Senfoni Orkestrası’nın daimî şefliğine getirilmiş ve bu orkestrayla Moskova konserler vermesinin yanı sıra Rusya, İtalya, Fransa ve İngiltere turnelerine çıkmıştır. Hem şef hem solist olarak konuk olduğu diğer orkestralar arasında Dresdner Filarmoni, Granada Şehri Orkestrası, Tokyo Filarmoni, Milano Giuseppe Verdi Senfoni Orkestrası, Camerata Salzburg, Kraliyet Liverpool Filarmoni, Saint Paul Oda Orkestrası, Floransa Maggio Musicale Orkestrası ve Brüksel Filarmoni yer alır. Ayrıca 1992 yılında kurduğu Moskova Solistleri ile coşkuyla karşılandıkları Moskova, Amsterdam, Paris, Tokyo, New York ile BBC Proms dahil, dünya genelinde şef ve solist olarak konserler vermektedir.
Oda müziği alanında en yakın işbirliği içinde olduğu sanatçılar arasında Sviatoslav Richter, Gidon Kremer, Mstislav Rostropovich, Martha Argerich, Maxim Vengerov, Natalia Gutman, Jessy Norman ve Borodin yaylı Çalgılar Dörtlüsü göze çarpar. Mezzosoprano Angelika Kirchschlager ve piyanist Jean-Yves Thibaudet ile kurduğu üçlü, geçmişte ve günümüzde bu sıradışı kombinasyon için yazılmış eserleri seslendirmektedir. Yakın zamanda Anne-Sophie Mutter ve Lynn Harrell ile Beethoven’ın üçlülerini seslendirdiği bir oda müziği projesi de gerçekleştirmiştir. Elbe, Verbier ve Martha Argerich’in Japonya’daki festivali gibi çeşitli yaz festivallerine sık sık konuk olmaktadır.
Çok sayıdaki CD’si arasında Deutsche Grammophon etiketiyle yayımlanan Gubaidulina’nın konçertosunu ve Kancheli’nin Styx’ini kaydettiği albüm Diapason d’Or kazanmış, ayrıca Grammy’ye aday gösterilmiştir. Anne-Sophie Mutter ile Mozart’ın Konçertant Senfoni’si, Argerich, Kremer ve Maisky ile Brahms’ın 1. Piyanolu Dörtlüsü ve Boulez yönetimindeki Berlin Filarmoni ile Bartók’un konçertosu DG etiketiyle yayımlanan diğer albümlerinden bazılarıdır. Moskova Solistleri ile Onyx etiketi altında, eleştirmenlerin övgüyle karşıladığı bir dizi albüm kaydetmiştir: Şostakoviç, Sviridoc ve Vainberg’in oda senfonileri, Grammy Ödülü de kazanan Stravinsky ile Prokofiev’in eserleri ve Uzak Doğu’dan bestecilerin eserleri. Aynı firmadan Mikhail Muntian ile resitallerinde çaldıkları bisleri içeren bir albüm de piyasaya sürülmüştür.
Yuri Bashmet Moskova’da gerçekleştirilen Uluslararası Viyola Yarışması’nın kurucusu ve jüri başkanıdır. Aynı zamanda Man Adası’ndaki Lyonel Tertis Uluslararası Viyola Yarışması’nın da başkanıdır. Moskova Konservatuvarı profesörü ve Londra Kraliyet Müzik Akademisi onursal profesörüdür. İtalya’daki Cigiana Akademisi’nde ve Almanya’daki Kronberg Oda Müziği Akademisi’nde de ustalık sınıfları gerçekleştirmektedir.
Times gazetesinin, “kuşkusuz dünyanın yaşayan en büyük müzisyenlerinden biri” olarak tanımladığı Yuri Bashmet sorgulayıcı ve kavrayışlı yaklaşımını klasik müziğin ötesindeki dünya da taşır: Beatles ve Sting hayranıdır; ayrıca Rus televizyonunda politik tartışma programları yapmıştır. Sanatçı, 1971 yılında aldığı ve Mozart’ın çaldığı modele benzeyen 1758 Testore yapımı bir viyola çalmaktadır.
