İdil Biret

Üç yaşında piyanoya büyük istidat gösteren İdil Biret ilk derslerini Ankara'da Mithat Fenmen'den aldı. TBMM'nin 1948 yılında çıkardığı özel kanunla sekiz yaşında Fransa'ya gönderildi ve büyük Fransız müzisyeni Nadia Boulanger'nin gözetiminde Paris Konservatuarı'nda okuyarak on beş yaşında birincilikle mezun oldu. Daha sonra, 20. asrın en büyük piyanistlerinden Alfred Cortot ve Wilhelm Kempff ile çalıştı. Hiç bir piyano yarışmasına katılmayan İdil Biret on altı yaşından itibaren Boston Senfoni, Leningrad Filarmoni, Londra Senfoni, Dresden Filarmoni gibi dünyanın büyük orkestraları ve Leinsdorf, Monteux, Keilberth, Scherchen gibi büyük şefleri ile beş kıtayı kapsayan iki bin'e yakın konser verdi ve birçok festivale katıldı.

Van Cliburn (ABD), Kraliçe Elisabeth (Belçika), Busoni (İtalya) Franz Liszt (Weimar, Almanya) gibi ünlü piyano yarışmalarında jüri üyeliği yaptı; Fransa, Polonya, İngiltere, İtalya, ABD ve Türkiye'de ödül ve nişanlar aldı. Biret bu güne kadar EMI, Decca, Atlantic/Finnadar, Naxos ve diğer firmalar için Amerika ve Avrupa'da 80 plak kaydetmiştir. Bunlar arasında müzik tarihinde ilk kez komple diziler olarak seslendirilen Chopin'in bütün piyano eserleri ve Beethoven'in dokuz senfonisinin Liszt tarafından yapılan piyano uyarlamaları ile Brahms ve Rachmaninov'un bütün piyano eserleri, Boulez'in üç piyano sonatı, Ligeti'nin etütleri ve Stravinsky'nin Ateş Kuşu bale müziğinin piyano uyarlaması da yer almaktadır.

Bu kayıtlar Polonya'da Chopin Büyük Ödülü, Fransa'da Altın Diyapazon dahil pek çok ödül almış olup Amerika, Avrupa ve Uzak Doğuda iki milyondan fazla satılarak büyük bir dinleyici kitlesine ulaşmıştır. Repertuarında yüzden fazla piyano konçertosu olan İdil Biret Beethoven'in 32 piyano sonatının CD kayıtlarını da 2006 yılında tamamlamıştır. Geçtiğimiz Eylül ayında, İdil Biret'in bir Fransız yazar ile birlikte hazırladığı müzik üzerinde düşüncelerini ve yaşam hikâyesini konu alan Fransa'da bir Türk piyanisti adlı kitap Buchet/Chastel yayınevi tarafından Fransa'da yayınlanmıştır. Bu kitabın Türkçe tercümesi 2007 yılı içinde ülkemizde yayınlandı. Son olarak Ocak 2007 de Chopin'in bütün piyano eserlerinin plak kayıtları ve konser icraları ile Polonya kültürüne yaptığı katkılar nedeniyle Polonya Cumhurbaşkanı tarafından "Yüksek Liyakat Madalyası" ile taltif edilmiştir.

Yukarı